روزی‌ تو‌خواهی ‌آمد

 روزها را به امید آن که نگاهت  فردا‌ بر پهنای آسمان درخشیدن گیرد به شب‌هایم گره می‌زنم و دست بر دعا انتظار فردایی را می‌کشم که از حریم امن خویش درآیی و دلدادگان دیرینه‌ات را با آب زلال مهربانی‌ات سیراب کنی.

 هر شب که ماه بر آسمان می‌افتد‏، غمی دلگیرتر از همیشه تمام وجود عاشقانت را می‌گیرد و امید دیدنت باز حماسه شاعرانه می‌آفریند و شعر هجران به شعر انتظار تبدیل می‌شود و شاعر چشم‌هایت در لابلای ابیات ترک‌خورده‌اش به دنبال خودت می‌گردد.شاعران انتظار در غم هجرانت غزل‌ها را جامه امید می‌پوشند و الهه‌های شعرشان هر لحظه به امید وصالی بزرگ‏، در آسمان آبی دلدادگی به رقص درمی‌آیند.

راستی تو از طلوع کدامین خورشید جمعه سر بر خواهی آورد و از میانه کدامین آدینه دست مرا خواهی گرفت. من قرن‌هاست که انتظارت را می‌کشم. بی‌آن که دیده باشم‌ات، از تو خاطره‌ها دارم و بی آن که دست‌هایت را گرفته باشم‏، دست‌هایم بوی تو را می‌دهند. تو را نادیدن ما اگر غم نباشد‏ مرا نادیدنت تنها غمم هست.

 حکایت من را از زبان تمام عاشقانی بپرس که با امید دیدارت راه دیار دیگر را در پیش گرفتند و‌ عاشقانه‌شان را به سوی سرزمین دیگری روانه کردند. این حکایت من و تمام آنهایی است که روز و شب را با نامت پیوند می‌زنیم و لحظه‌ها را می‌شماریم تا شاید به آدینه ‌موعود برسیم.

راه‌ها در تمام قرن‌ها به نام تو خود را در پهنه زمین می‌کشند و تا آنجا می‌روند تا نامی و نشانی از تو بیابند. تو نشانی تمام زخم‌های کهنه‌ای هستی که شیعه در تار و پود تاریخش ‌جا داده است. تو نشانی تمام لبخندهای فردای منی. راستی که ‌لبخند تو‏ ‌جاودانگی است و حیات دوباره‌ای که بشر را به سوی یک آرمانشهر رهنمون خواهد کرد. و من به آن آینده روشن دل بسته‌ام. آینده‌ای که همگان انتظارش را می‌کشند و آن را باور کرده‌اند.

  دین من‏، ایمان من

تو در دین من و ایمان منی و در لابلای تمام نوشته‌های دینی‌ام به تو می‌رسم. تو آینده روشن منی و گذری در آموزه‌های ادیان و مکاتب الهی و بشری گویای آن است که عموم متفکران، نهایت تاریخ را روشن و زیبا می‌دانند.

ترسیم این افق در هر یک از مکاتب با دیگران متفاوت است و حداقل تفاوت اجمال و تفصیل آنها در بیان کیفیت این افق برین است؛ به این معنا که هرچه از مکاتب قدیمی به سوی ادیان متأخر پیش می‌رویم، تبیین‌ها دقیق‌تر و اشاره به امور جزیی بیشتر است و برعکس، هرچه به عقب برویم، با اشارات جزیی و پرابهام روبرو می‌شویم. 

 در این میان شاید هیچ آیینی به اندازه اسلام به شرح و توضیح این برهه زیبا و دلنشین نپرداخته است و در بین فرقه‌های اسلامی نیز گنجینه شیعه غنی‌ترین است. یک شیعه همواره خود را منتظر می‌داند و معتقد است مدینه فاضله بشری زمانی محقق خواهد شد که عناصر اصلی سعادت بشری از ‌عدالت، امنیت، رفاه، آزادی، رشد و پیشرفت علمی و تکنیکی، تعالی اخلاقی و معنوی و ... فراهم شود.

و بر این اساس در آرزوی حکومت مهدوی است. در این مسیر همواره ‌چالش‌های متعددی نیز وجود داشته و دارد و منتظران باید بیش از هر زمانی ‌به این چالش‌ها توجه داشته باشند. چالشی برای رسیدن به جامعه ایده‌آل. همین جامعه ایده‌آل معیارهای عینی و ملموسی دارد که آن را از دیگر جوامع ‌متمایز خواهد کرد.

  معیارهای آن آرمان‌شهر

بیشترین تأکید آیات و روایات اسلامی بر« عدالت طلبی»مهدی(عج) است. کمتر روایتی در کتب روایی مربوط به این موضوع یافت می‌شود که نامی از عدالت در آن نیامده باشد.  در حدیث مشهوری از پیامبر اکرم(ص) چنین آمده است :«اگر از عمر دنیا فقط یک روز باقی مانده باشد، خداوند آن روز را چندان طولانی کند تا یکی از فرزندان من ظهور کند تا جهان را همان گونه که از ظلم و جور پر شده است، از عدل و داد پر کند».

علاوه بر این وعده تخلف‌ناپذیر الهی درقرآن مجید بر آن است که در دوران حکومت صالحان، امنیت مطلوب در جهان حاکم خواهد بود؛ امنیتی که زمینه رشد و ارتقاء فطرت انسان‌ها و شرایط لازم برای رسیدن انسان به هدف خلقت(عبادت) فراهم خواهد بود، به گونه‌ای که انسان‌ها بدون هیچ دغدغه‌ای به عبادت خدای یگانه می‌پردازند .

این، همان امنیت است.موضوع رفاه ملت‌ها نیز یکی از دغدغه‌های مهم منجی آخرالزمان است. با برپایی حکومت عدل مهدوی، ‌انسان‌های ضعیف نگاه داشته شده، حاکمان زمین خواهند شد. در این حکومت به دلیل گسترش عدالت همه جانبه و مساوات فراگیر امکان استفاده همگان از نعمت‌های خدادادی فراهم خواهد بود؛ رفاه عمومی چندان برقرار می‌شود که پیدا کردن فقیر برای دادن صدقه، احسان و زکات به یک مشکل بدل خواهد شد و طبق وعده الهی تقوای مردمان باعث می‌شود

 که برکات و گنج‌های- معادن- زمین در اختیار انسان‌ها قرار بگیرد و هیچ خرابه‌ای نماند، مگر اینکه آباد شود و بدین ترتیب عنصر سوم جامعه ایده‌آل فراهم خواهد شد.  رشد علمی و تکنیکی و تعالی اخلاق و معنویت هم از دیگر معیارهای این جامعه خواهد بود. و در نهایت این که، انسان از اسارت رهایی می‌یابد.

بزرگ‌ترین اسارت بشر، اسارت معنوی است چندان که اسارت به دست آدمیان ستمگر و دشمنان غاصب در رتبه بعد از آن است. با ظهور و بسط انقلاب عظیم مهدی (عج) در عالم هر دو اسارت جای خود را به آزادی خواهد داد و ‌همه این‌ها از مهم‌ترین ویژگی‌های آرمان‌شهری خواهد بود که در انتظارش هستیم.

عقل‌گرایی و ارائه استراتژی

یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و دغدغه‌ها‏، در موضوع مهدویت عقل‌گرایی است. این موضوع در جامعه امروزی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند به نحوی که کارشناسان معتقدند ‌اگر مهدویت خوب تبیین بشود حرکت‌های اصلاحی در کل جامعه و حتی سراسر جهان به بهترین وجه از آن الهام می‌گیرند.

‌حجت الاسلام جعفری از پژوهشگران دینی ‌در این باره گفت: پرداختن به مهدویت علاوه بر ابعاد فردی،از جهت مبارزه با تحریف‌ها، کج اندیشی‌ها و آسیب‌ها نیز اهمیت دارد. نجات و رهایی مردمان از انحرافات و کج اندیشی‌ها، وظیفه وارثان مکتب انبیاست. در امر مهدویت، همواره آسیب‌ها و آفت‌هایی وجود دارد که چاره‌ای جز شناخت و مقابله با آن‌ها نیست. وی با تاکید بر بایسته‌های عرصه‌های پژوهشی، گفت: انبوه شبهات که در زمینه مهدویت طرح و پخش می‌شود همّت والایی را در پاسخ دادن به آن می‌طلبد.

 این مهدی پژوه ارائه استراتژی جهانی مهدوی، در مقابل استراتژی‌هایی چون جنگ تمدّن‌ها و پایان تاریخ را الزامی دانست و گفت: مسلمانان برای زمینه‌سازی ظهور و آماده ساختن جهان برای پذیرش مهدی آل محمد‌(ص) باید استراتژی ارائه دهند.

حجت الاسلام جعفری برداشت‌های انحرافی از انتظار فرج، افراط و تفریط در ارائه چهرۀ خشونت و قهر از حضرت، طرح مباحث غیر ضروری، تعجیل و شتابزدگی و همچنین توقیت (تعیین وقت ظهور) را از آسیب‌های اندیشه مهدوی برشمرد و گفت وظیفه محققان
مهدی پژوه است که با تبیین درست اندیشه مهدویت با این آسیب‌ها مقابله کنند.

 بهاءالدین خرمشاهی‏، قرآن پژوه هم گفت: در آئین اسلام اندیشه مهدویت شامل همه مذاهب می‌شود، یعنی اهل سنت به مهدی آخرالزمان اعتقاد دارند، لکن مهدی از نظر ایشان «مهدی نوعی» است.

یعنی مهدی خواهد آمد، ولی معلوم نیست چه کسی خواهد بود؟ تنها این مسئله قطعی و مسلم است که او از نسل پیامبر‌(ص) است‌. خرمشاهی با اشاره به رواج خرافات و لزوم خرافات‌زدایی از آموزه‌های دینی، گفت: خرافات‌زدایی در هیچ زمینه‌ای کار آسانی نیست، مثلاً شما نحسی عدد سیزده را از ذهن بعضی از اهل فضل و دانش هم نمی‌توانید بیرون بکشید.

علی رضا زمانی مدرس دانشگاه هم ‌گفت: جامعه ما از نداشتن یک نگاه عقلانی به مقولات فرهنگی و دینی رنج می‌برد. تا زمانی که این نگاه عقلانی به وجود نیاید، مشکلات فراوانی از جمله خرافات در فرهنگ مهدویت وجود خواهد داشت. 

 این مدرس دانشگاه تاکید کرد: یکی از ارزش‌های اصیل ما فرهنگ مهدویت است که سبب ایجاد تحرک و فعالیت در جامعه می‌شود و انسان‌ها را به سمت نیک و پاک بودن راهنمایی می‌کند. به همین دلیل از یک سو باید روحانیان در گسترش این فرهنگ بکوشند و از سوی دیگر با دید عقلانی که در جامعه ایجاد می‌شود، مردم این فرهنگ را بپذیرند. 

تاسف از تعطیلات تاریخی

دکتر سید رضی موسوی گیلانی دکترای فلسفه هنر دارد و البته تحصیلات حوزوی را هم دنبال کرده است. دکتر گیلانی تألیفات متعددی در زمینه مهدویت دارد که از آن جمله می‌توان به: «دکترین مهدویت، مهدویت از دیدگاه دین پژوهان غربی، مهدویت از دیدگاه مسلمانان، مهدویت و خاورشناسان و... »اشاره کرد.

 او معتقد است: مهدویت نیازمند عقلانیت است و فکر نکنیم که رفتارهای مذهبی چه در عرصه اجتماعی و چه فردی، باعث تعطیل عقل می‌شود.  وی گفت: نتیجه این که آدم منتظر نباید زندگی خودش را تعطیل کند و بگوید فقط منتظر می‌مانم. متأسفانه، در برخی موارد در تمدن اسلامی، با نوعی تعطیلات تاریخی مواجهیم.

 این انتظار درست نیست. به عقیده من، اگر فکر کنیم که حضرت مهدی(عج) نمی‌آید، چگونه برای آمدن ایشان تلاش می‌کنیم؟ پس حالا هم آن طور تلاش کنیم که می‌دانیم حضرت می‌آید. یعنی نباید مفهوم انتظار، کوشش بشری را کاهش بدهد.  وی ادامه داد: ما امور روزمره زندگی را دنبال می‌کنیم و منتظر می‌مانیم تا لحظه موعود اگر عمری باشد، نزدیک شود. آدم‌های منتظر در عین انتظار، فعال و پویا به زندگی ادامه می‌دهند.

  به گفته وی یک آسیب دیگر این است که این گونه بیندیشیم که منجی ما می‌آید و در تقابل با تمام ادیان دیگر‏ انتقام مسلمانان را از آنها می‌گیرد. نباید این اندیشه تقابلی را جا بیندازیم، چون باعث ایجاد تبعات منفی می‌شود. آری، فرهنگ انتظار می‌خواهد که انسان‌های وارسته و مؤمنان منتظر، آدم‌هایی سلیم النفس، منظم و مدیر باشند.

فرقه‌های متعدد

 امروزه حرکت در مسیر عقلانی انتظار و ارائه یک استراتژی مدون در این باره ضروری است. بدون این دو امکان ایجاد تحریف و خرافه بسیار زیاد خواهد بود. اصلاً در طول ادوار تاریخی متعدد، به علت نبود چنین متد مدونی است که انواع خرافه‌ها شکل گرفته و فرقه‌های گوناگون بر اساس نگرش‌های متنوع از این موضوع واحد بوجود آمده است.این مساله هم منجر به ایجاد فرقه‌های متعددی در تاریخ شده است که در باکس‌های مختلف این مطلب به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.

همشهری جمعه